کارمند بانک که به آن متصدی امور بانکی یا تحویلدار نیز گفته می شود، از افراد اصلی هر شعبه محسوب می شود که ارتباط دائم و مستقیم با مشتریان بانک دارد. به عبارتی معمولا وقتی مشتری وارد بانک می شود، اولین فردی که با او برخورد دارد کارمند بانک است.
بانک یک سازمان اقتصادی است که وظایفی از جمله تهیه و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان و… را بر عهده دارد. به عبارتی بانکداری فراهم کردن شرایط و امکاناتی است که به مشتریان اجازه می دهد با استفاده از آنها انواع عملیات بانکی خود را انجام دهند.
مشتریان به دلایل مختلف از جمله تحویل یا دریافت پول، ارز یا اوراق بهادار، گرفتن اطلاعات در مورد انواع حساب ها، تسهیلات و سایر خدمات مالی بانک و… به بانک مراجعه می کنند. فردی که مسئول ارائه بیشتر این خدمات می باشد، کارمند بانک است.
شغل کارمند بانک یکی از پرطرفدارترین مشاغل برای بسیاری از افراد در کشور می باشد. این شغل مزایا و معایبی دارد که توجه به آنها برای علاقمندان به شغل کارمندی بانک لازم و ضروری است. کارمند بانک یک شغل بسیار یکنواخت داشته و تقریبا هر روز کارهای یکسان و مشابهی را انجام می دهد. او باید در کار خود تمرکز و دقت زیادی داشته باشد تا دچار اشتباهات بانکی و مالی نشود. چون کارمند بانک مرتب با مشتریان سر و کار دارد و به منزله ابزار اصلی تبلیغاتی هر بانک محسوب می شود، باید از روابط عمومی و اخلاق مناسبی برخوردار باشد. او باید تا حدی با مباحث روانشناسی ارتباطی آشنا بوده و بتواند عکس العمل های مناسب به خصوص در شرایط خاص نشان دهد.
در سیستم بانکی همیشه حق با مشتری است. بنابراین کارمند بانک باید بسیار در گفتار و رفتارش محتاط بوده و نهایت احترام را به مشتری بگذارد. در صورت بروز مشکل یا اعتراضی از سوی مشتری نیز باید آرامش خود را حفظ کرده و شرایط را به خوبی مدیریت کند. در واقع داشتن صبر و تحمل زیاد لازمه اصلی این شغل به حساب می آید.
از مزایای شغل کارمند بانک می توان به امنیت شغلی نسبی، ارتقای شغلی و مزایای تسهیلات آن نام برد. در بانک های کشور به خصوص بانک های خصوصی شرایط برای ارتقای شغلی از تحویلداری به سرپرست ارشد، معاونت و ریاست شعبه مناسب است که این روند ارتقاء در بانک های تازه تاسیس کوتاه تر و سریع تر است. معمولا بانک های خصوصی تازه تاسیس برای رده های ارشد و مدیریتی شعبه در ابتدا از افراد با سابقه و بازنشسته بانک های دولتی استفاده کرده و در سال های نخست به مرور آنها را با کارمندان با سابقه خود جایگزین می کنند. کارمند بانک همچنین هر چند سال یکبار می تواند از وام ها کمک بهره برای خرید خودرو، مسکن و … استفاده کند که این یکی از مهم ترین و جذاب ترین مزایای این شغل است.
ساعت کاری بانک ها و موسسات مالی معمولا از ۸ صبح تا حدود ۴ بعد از ظهر است. البته کارمندان بانک صبح ها برای آماده به کار شدن زودتر آمده و عصرها به علت بستن حساب ها دیرتر می روند. در بسیاری موارد ساعات کاری بانک های خصوصی نسبت به بانک های دولتی کمی بیشتر است. در برخی از ایام تعطیل مانند تعطیلات نوروز، کارمندان بانک به صورت نوبتی باید سر کار خود حاضر باشند.
وظایف کارمند بانک
مطالعه دستورالعمل ها و بخش نامه های بانک – کارمند بانک باید به طور مرتب آخرین دستورالعمل ها و بخش نامه های بانک را مطالعه کرده و از آنها اطلاع داشته باشد تا در کار خود از آنها استفاده کند.
داشتن برخورد مناسب با مشتریان، درک نیازشان، پاسخگویی به سوالات و ارائه اطلاعات مفید به آنها
تحویل فرم های لازم به مشتری از جمله فرم های افتتاح حساب، فرم های واریز و برداشت وجه و…و دادن توضیحات کافی در صورت نیاز
کنترل فرم های تکمیل شده، رفع نقص های آنها، تطبیق امضا و احراز هویت مشتریان
تشکیل پرونده برای مشتریان بخش تسهیلات
انجام کلیه عملیات بانکی مورد نظر مشتریان به کمک سیستم های بانکی
دریافت و پرداخت پول نقد، ارز، چک و اوراق بهادار
افتتاح یا بستن حساب های بانکی بنا به درخواست مشتریان
پاسخگو بودن به سرپرست ارشد، معاون و رئیس شعبه
کنترل گردش مالی صندوق خود در پایان روز کاری
کنترل اسناد مالی روزانه و ارائه آنها به بایگانی
شرکت در دوره های آموزشی که هر چند وقت یکبار بنا به نیاز توسط بانک برگزار می شود
دانش ها و مهارت های موردنیاز کارمند بانک
مهارت های ارتباطی خوب – از آنجا که کارمند بانک به طور مرتب با مشتریان بانک سرو کار دارد، باید ضمن حفظ احترام آنها بتواند ارتباط خوب و مناسبی برقرار کرده و نیازهای آنها را به درستی تشخیص دهد.
دقت و تمرکز – وظایف کارمند بانک بسیار حساس است. اگر دقت و تمرکز کافی نداشته باشد، کوچکترین اشتباه می تواند منجر به کسری صندوق حتی در مبالغ زیاد، برداشت یا واریز پول به حساب فرد دیگری غیر از صاحب حساب اصلی، عدم احراز هویت صحیح مشتری و متعاقب آن شاید برداشت غیر مجاز پول از حساب و… بشود.
آگاهی از قوانین مالی و بانکی – کارمند بانک باید با جدید ترین قوانین و دستورالعمل های بانکی و مالی آشنا بوده و به روز باشد تا به خوبی از آنها در کار خود استفاده کند.
مهارت ریاضیات و محاسبه – یکی از ارکان اصلی شغل کارمند بانک، محاسبه است. البته بیشتر محاسبات در سیستم های کامپیوتری بانکی انجام می گیرد ولی هنوز در بسیاری مواقع لازم است کارمند بانک با سرعت عمل خوبی یکسری محاسبات انجام دهد.
همکاری و هماهنگی با سایر کارکنان – در طول یک روز کاری در بانک، همه کارمندان بانک و مسئولان شعبه با هم در ارتباط بوده و همکاری می کنند. به عنوان مثال تایید بسیاری از اسناد و مدارک باید توسط معاون یا رئیس بانک انجام شود و یا اینکه کارمندان بانک باید وجوه مورد نیاز خود را از رئیس صندوق دریافت کنند.
مهارت کار با کامپیوتر و آشنایی با فناوری اطلاعات – امروزه کلیه سیستم های بانکی مکانیزه شده و بانکداری الکترونیکی بسیار رایج شده است. بنابراین کارمند بانک باید مهارت کافی در استفاده از کامپیوتر داشته و با آخرین دستاوردهای فناوری اطلاعات در حوزه بانکی آشنا باشد.
تحصیلات مورد نیاز و نحوه ورود به شغل
در کشور ما در بسیاری از مشاغل از افراد با تخصص مرتبط استفاده نمی شود که این خود نقطه ضعف بزرگی برای بازارکار ما محسوب می شود. گاهی نیز سازمان ها و شرکت ها برای یک شغل افرادی با مدارک تحصیلی عالی استخدام می کنند، در صورتی که واقعا نیاز نیست. کارمند بانک از جمله مشاغلی است که فردی با حداکثر مدرک لیسانس به راحتی می تواند در آن موفق باشد.
